Резултат за BMI: Помалку од 18,5

Оние што влегуваат во оваа група се дефинирани како потхранети (со недоволна телесна тежина).

Доколку влегувате во групата на потхранети, тоа може да биде знак дека не јадете доволно или може да укажува на некаков медицински проблем. Ако сте потхранети, обратете се кај вашиот лекар за дополнителна процена.

Резултат за BMI: Помеѓу 18,5 и 24,9

Здравствените работници препорачуваат да ја одржите вашата телесна тежина во овој опсег.

Резултат за BMI: Помеѓу 25 и 29,9

Луѓето што влегуваат во оваа група може да имаат зголемен ризик од развој на дебелина.

Исто така може да постои ризик за развој и на други здравствени проблеми или влошување на моменталните здравствени проблеми со текот на времето. Врз основа на европските и американските клинички водичи за справување со дебелината кај возрасни, ова се најчестите препораки базирани на опсегот на BMI.

Резултат за BMI помеѓу 25 и 26,9
Луѓето што немаат здравствени проблеми врзани со телесната тежина (на пр.: висок крвен притисок или висок холестерол) се советуваат да се хранат здраво и да ја зголемат физичката активност за да спречат понатамошно зголемување на телесната тежина.

Резултат за BMI помеѓу 27 и 29,9
Луѓето што влегуваат во овој опсег и имаат здравствени проблеми врзани со телесната тежина најверојатно ќе се советуваат да ја намалaт телесната тежина преку промена на начинот на живот земајќи го предвид земањето лекови за третман на дебелината.

Посветеноста на здравствените интервенции може да доведе до намалување на телесната тежина, подобрување на здравјето и подобар квалитет на животот. 

Постојат три класи дебелина врз основа на опсегот на BMI:

Опсегот на BMI е базиран на ефектот на вишокот телесни масти врз здравјето на луѓето, животниот век и ризикот од развој на здравствени компликации врзани со телесната тежина.

Резултат за BMI: 30,0 или повисок

Луѓето што имаат BMI еднаков на или над 30 може да страдаат од дебелина.

Здравствените организации сега ја препознаваат дебелината како хронична болест којашто може успешно да се третира со мултидисциплинирен пристап во третманот.

Како што се зголемува вредноста на BMI во опсег кој подразбира живеење со дебелината, така се зголемуваат и ризик-факторите за одредени хронични болести. 

Повисоки вредности за BMI (повисоки или еднакви на 30) имаат статистички значајна поврзаност со некои медицински состојби. Овие состојби вклучуваат, но не се ограничени на кардиоваскуларни болести, дијабетес тип 2, остеоартритис и повеќе различни типови рак.

Вредноста на BMI не претставува дијагноза за дебелина, туку може да се искористи за скрининг на здравствени ризици.

Луѓето со BMI еднаков или повисок од 30 се препорачува да се консултираат со лекар обучен за справување со дебелината.

Постојат повеќе различни научно докажани терапевтски опции за третман на дебелината. Терапевтските опции зависат од специфичните потреби на луѓето, нивниот моментален здравствен статус и присуството на здравствени компликации врзани со телесната тежина.

Третманот може да вклучува комбинација од следниве опции:

Здрава исхрана



Зголемена физичка активност



Бихеjвиорална терапија



Заменски оброк/нискоенергетска диета



Лекови за третман на дебелината



Баријатрична хирургија*

*Баријатрична хирургија се зема предвид кај возрасни со BMI од 40 или повисок или кај возрасни со BMI над 35 што имаат и коморбидитети врзани со телесната тежина.

Изјава за одрекување од одговорност: Овие информации не се замена за советите од здравствен работник. Ако имате какви било прашања поврзани за вашето здравје, треба да го контактирате вашиот семеен лекар или друг квалификуван здравствен работник.

Дебелината е хронична болест којашто бара здравствено внимание. Најголем дел од населението што живее со прекумерна телесна тежина или дебелина (BMI повисок или еднаков на 25) се поврзува со зголемен ризик од морталитет и зголемен ризик од коморбидитети.

Превентивните прегледи за дебелина може да ги земат предвид граничните вредности за BMI. Дебелината може да биде индикатор за потенцијални здравствени проблеми во иднина кои можеби ќе бараат консултација за совет со лекар.

Генерално, колку е повисок BMI во опсегот кој подразбира живеење со дебелина, повисок е и ризикот за развој на други хронични болести врзани со дебелината кои вклучуваат:

• Дијабетес тип 2
• Кардиоваскуларни болести
• Мозочен удар
• Висок крвен притисок
• Неплодност
• Депресија и анксиозност
• Коронарна срцева болест
• Дислипидемија
• Неалкохолна болест на замастен црн дроб (NAFLD)/Неалкохолен стеатохепатитис (NASH)
• Гастроезофагеална рефлуксна болест (ГЕРБ)
• Mетаболен синдром (MetS)
• Уринарна инконтиненција
• Опструктивна апнеја во текот на ноќта и проблеми со дишењето
• Хронична бубрежна болест
• Различни типови рак: вклучително, но не и ограничено на рак на дојката, дебелото црево, ендометријален, на хранопроводот, бубрезите, јајчниците и рак на панкреасот
• Остеоартритис на колено
• Камења во жолчката
• Тромбоза
• Гихт

Ако ве загрижува како се поврзува која било од овие болести со вашиот BMI, консултирајте се со вашиот лекар за дополнителни информации и процена.

Доказите покажуваат дека дистрибуцијата на телесните масти и составот на телото се разликуваат кај различни етнички групи. 

Луѓето што припаѓаат на одредена етничка група може да имаат повисок или понизок здравствен ризик во споредба со оние од друга етничка група со ист BMI. 

Тоа значи дека некои групи имаат поголема предиспозиција за развој на болести врзани со дебелината, како што се на пр. дијабетес тип 2 или срцеви заболувања. Па оттука, врз основа на вашата генетика , може да имате поголеми здравствени ризици поврзани со вишокот телесна тежина.

Toa доведе до предлог за дефинирање специфични гранични вредност за BMI врз основа на етничкото потекло.

На пример, пониски гранични вредности за BMI беа предложени за некои азиски популации. Како на пример, беа намалени граничните вредност за 3 единици кај населението од Индонезија, Сингапур и кинеското население во Хонгконг.

Тоа e така затоа што азиската популација има склоност да има повисоко количество телесни масти при понизок BMI. Како резултат на тоа, постои зголемен ризик од поврзани здравствени компликации, во споредба со останатата популација.

BMI може да биде погрешно толкуван. Истражувањата покажале дека BMI може со помала прецизност да го предвиди ризикот од болести кај некои групи луѓе:

• Стари лица
• Спортисти
• Луѓе со висок или низок раст
• Типови на тело со поголема мускулна маса

На пример, во некои популациски групи како што се професионални спортисти и бодибилдери, зголемениот BMI не е директно поврзан со нивниот здравствен статус. Тие имаат зголемена мускулна маса, па оттука и зголемена телесна тежина, што исто така го зголемува нивниот BMI.

Табелата подолу покажува како варира просечното количество масти помеѓу различни групи и категории:

Моментално, не постои посебен калкулатор за пресметување на BMI за жените и за мажите. Сепак, иако полот не се зема предвид при пресметка на BMI, физиолошките разлики меѓу половите може да значат разлика во степенот на ризикот при одреден BMI.

Мажи:

Во однос на распределбата на тежината, забележано е дека мажите се склони да складираат телесни масти во горниот дел од телото, вклучително и на стомакот.

Централната дебелина и високата концентрација на висцеларни масти кај мажите доведува до повисок ризик за срцеви заболувања и дијабетес тип 2.

Жени:

Жените пак се склони да имаат повисок процент телесни масти во однос на мажите, а мастите кај жените вообичаено се распределени на колковите и на задникот. 

Поради разликите во распределбата на мастите, жените може да имаат понизок ризик од коморбидитети врзани со дебелината во споредба со мажите при ист или сличен BMI.

Пресметките за BMI кај возрасните, не ја земаат предвид возраста. Сепак, испитувањата покажуваат дека додека дебелината го зголемува ризикот од морталитет на која било возраст, оваа зависност е многу поголема кај луѓето на возраст под 50 години. 

Забрзаното зголемување на телесната тежина кај децата се докажа дека води кон понатамошно зголемување на телесната тежина во периодот на адолесценција и како возрасни. Оттука зголемувањето на телесната тежина кај децата е силен индикатор за дебелина како возрасни. Една студија покажала дека 40% од децата што живеат со дебелина ќе продолжат да живеат со дебелина и како возрасни. 

Додека BMI поинаку се толкува кај децата и адолесцентите во споредба со возрасните, има сè повеќе докази што укажуваат дека водичите за BMI треба да бидат специфицирани според возраста и за возрасната популација.

Толкувањето на BMI кај децата и адолесцентите е специфицирано и според возраста и според полот. Тоа е така затоа што девојчињата и момчињата се развиваат со различно темпо, со варијации во телесните масти за време на периодот на развој како што е пубертетот.

Дебелината кај децата се покажа дека може силно да предвиди повеќе болести врзани со дебелината како што се дијабетес тип 2, дислипидемија и апнеја во текот на ноќта. Децата што живеат со дебелина имаат и поголема веројатност да страдаат од психолошка вознемиреност. Тоа може да вклучува ниска самодоверба, анксиозно нарушување и симптоми на депресија.

Доколку сте родител на дете чие здравје во однос на телесната тежина ве загрижува, консултирајте се со вашиот лекар за да ви даде насоки за справувањето со телесната тежина и можните терапевтски опции.

Составот на телото природно ни се менува со текот на годините. Зголемено ниво на телесни масти статистички е поверојатно да се случи кај возрасни, а истовремено вкупната мускулна маса се намалува со текот на годините.

Мускулната маса и силата се сметаат дека се важни за одржување на физичката активност.

Студиите покажаa дека кога се користи стандардниот начин за пресметување на BMI, ако имате малку зголемена телесна тежина, тоа се поврзува со намален ризик од морталитет во споредба со повозрасната популација со телесна тежина во граници на нормална тежина.

Стандардното пресметување на BMI може и да го потцени или прецени количеството на вишок масти кај постарата популација. Поради тоа, определувањето на обемот на половината се смета како подобра опција кога се определуваат телесните масти кај постарата популација.

При поставување дијагноза на дебелина не треба да се зема предвид само определување на BMI. Сепак, BMI може да помогне да се препознаат луѓето кои би можеле да имаат подобрување на здравјето при справување со дебелината.

Дијагностички испитувања често се прават во текот на иницијалната процена за дебелина со цел да се откријат метаболни проблеми и да се персонализира терапијата. Превентивните испитувања вообичаено вклучуваат повеќе различни типови лабораториски испитувања:

• HbA_1C
• Kреатинин, eGFR (стапка на гломеруларна филтрација)
• Вкупен холестерол, HDL и LDL-холестерол, триглицериди
• Аланин аминотрансфераза (АЛТ)
• Превентивен преглед за рак на соодветна возраст

Покрај овие тестови, здравствените работници треба да применуваат сеопфатен дијагностички пристап за да ги разберат основните причини за дебелината. Сеопфатниот пристап има за цел да ги открие потенцијалните фактори кои придонесуваат за развој на дебелина кај луѓето, и оттука обезбедуваат индивидуализација на третманот.

Консултирајте се со вашиот лекар ако сакате да дознаете повеќе за сеопфатниот пристап за дијагноза на дебелината.

За подобро да го разбирете вашето здравје, може да направите и други дијагностички испитувања и мерења покрај BMI (како на пр. мерење на обемот на половината).

Обемот на половината е индиректна мерка за количеството абдоминални масти (масти во пределот на стомакот), додека пак BMI го претставува количеството на вкупните телесни масти. Оттука, обемот на половината се смета за попрецизна мерка за здравствениот ризик врзан со дебелината, како што се коморбидитет и морталитет.

Истражувачите препорачуваат обемот на половината да се користи заедно со BMI за попрецизна процена на здравствениот ризик кај луѓето.

Без разлика на BMI, треба да се консултирате со вашиот лекар ако имате грижи врзани за вашето здравје.

Програма за справување со телесната тежина може да биде корисна ако обемот на вашата половина е или поминува:

• Кај мажите: 94 cm или повеќе
• Кај жените: 80 cm или повеќе

Поголем обем на половината се поврзува со повисок здравствен ризик. Може да земете предвид програми за третман на дебелината ако обемот на вашата половина е:

• Кај мажите: 102 cm или повеќе
• Кај жените: 88 cm или повеќе

Вообичаено, луѓето што живеат со дебелина покажуваат повеќе различни здравствени состојби кои заедно се познати како метаболен синдром.

Скрининг за метаболен синдром се препорачува кај најголем број од луѓето со повисок BMI.

Тоа вклучува утврдување на присуството на метаболни ризик-фактори поврзани со дебелината вклучувајќи ги следниве:

• Обем на половината
• Високо ниво на триглицериди
• Ниско ниво на HDL-холестерол
• Високо ниво на LDL-холестерол
• Висок крвен притисок
• Висока гликемија

Барем три метаболни ризик-фактори мора да бидат присутни за да може да се постави дијагноза на метаболен синдром. Според тоа, метаболен синдром се дефинира како група состојби и може да го зголеми ризикот од срцеви заболувања, дијабетес тип 2 и мозочен удар.

Врската меѓу дебелината и компликации врзани со дебелината е силна, но не е апсолутна.

Некои луѓе со дебелина не покажуваат метаболички синдром и забележано е дека имаат ограничени здравствени ризици при повисоки вредности за BMI. Оваа група луѓе се дефинира како метаболички здрави луѓе што живеат со дебелина.

Овие луѓе имаат понизок ризик од развој на дијабетес и срцеви болести во споредба со други луѓе со дебелина кои страдаат од метаболен синдром. 

Сепак, клиничките водичи посочуваат дека луѓето што се метаболички здрави и живеат со дебелина не може да се сметаат за „медицински здрави“. Тие имаат зголемен ризик за морталитет, како и други неметаболички состојби како што се депресија, болка во грбот и апнеја во текот на ноќта. 

Покрај отсуството на метаболички ризик-фактори, една студија открива дека луѓето што се сметаат за метаболички здрави и живеат со дебелина имаат поголема веројатност да развијат метаболички абнормалности во период од 10 години. Ова значи дека тие се сè уште изложени на ризик од развој на нездрава метаболичка состојба. 

Ако живеете со дебелина, но не покажувате симптоми на хронична болест поврзани со дебелината, може да размислите да се консултирате со вашиот лекар за да направи процена на метаболичките ризик-фактори.

Водење поздрав начин на живот може да помогне кај оваа ризична група да се спречат медицински компликации и да се избегне понатамошно зголемување на телесната тежина.

BMI првпат го споменува белгискиот математичар Ламберт Адолф Жак Кетеле, во средината на 19 век.

И покрај тоа што не бил доктор, Кетеле го претставил концептот на социјален просек. Тој ја забележал врската меѓу телесната тежина и висината која на почетокот се нарекувала „Кетелетов индекс“.

Keys and al подоцна ја популаризирале мерката, опишувајќи ја како Индекс на телесна маса и ја користеле за класификација во популациски студии

BMI бил прифатен во современата медицинска пракса, особено кај западните општества каде што стапката на дебелина е зголемена.

BMI е едноставно и објективно мерење што лесно може да го спроведе лекар или некој друг кој се грижи за своето здравје.

Сепак, покрај претходно објаснетите ограничувања, може да сметате дека мерењето на BMI не се зема предвид при:

• Наследни ризик-фактори поврзани со болести врзани со дебелината како што е метаболниот синдром.
• Фактори од средината и од начинот на живот, освен дебелината, кои може да придонесат за ризик од хронични болести.
• Индивидуална распределба на телесните масти.

Важно е да разберете дека дебелината не е дефиниран индикатор кој укажува на нарушено здравје, исто како што нормалната телесна тежина не значи дека сте здрави.

Вашиот BMI не ве дефинира вас, но познавањето и разбирањето на вашиот BMI може да биде моќна алатка за преземање одговорност за вашето сопствено здравје.

Консултирајте се со вашиот лекар за вашите телесна тежина и здравствен статус и за процена на мерките што можеби ќе треба да ги преземете.

Постои важна врска меѓу количеството телесни масти кај луѓето и влијанието врз нашето здравје. Студиите покажаа здравствени ризици поврзани со двете екстрмни гранични вредности од интервалот за BMI.

Повеќе фактори независни од телесната тежина може да ве изложат на ризик од развој на хронични болести (како што се етничка припадност и генетика). Важно е да бидете свесни за овие фактори, и како тие може да ви влијаат ако страдате од дебелина.

Ниво на BMI повисоко или еднакво на 30 е поврзано со зголемен морталитет и ризик од здравствени компликации. Превентивни прегледи за дебелина треба да се земат предвид кај луѓето со вакви нивоа на BMI.

Постојат „метаболички здрави“ луѓе кои одржуваат ограничени здравствени проблеми на повисоки вредности на BMI. Сепак, дебелината може да ги зголеми другите здравствени ризик-фактори кај овие луѓе, во споредба со оние со понизок BMI.

Кај повеќето луѓе што живеат со дебелина се препорачува превентивен преглед за метаболички синдром.

Ако го разберете вашиот BMI може да ви помогне да си го откриете опсегот на здрава тежина и да го одберете најдобриот начин за постигнување и одржување на тежината заедно со вашиот тим здравствени работници. За најголем дел од популацијата, BMI над 25 ги зголемува здравствените ризик-фактори.

Вашиот BMI може да користи како водич и прв чекор кон разбирањето на вашите телесна тежина и висина. Здравствените работници препорачуваат придржување кон здрава исхрана и начин на живот, без разлика на вашиот BMI во моментот.

За BMI еднаков или повисок од 25, може да треба да се преземат и други мерки покрај исхраната и физичката активност. Консултации со вашиот лекар е најдобриот начин да го одредите најдобриот пристап што вам ви одговара.

Побарајте медицинска помош ако имате грижи врзани со вашата телесна тежина.